Review: Lyngdorf FR-2 – Elegant vlak tegen de muur

Vinger op de pols

Wie even het enorme aanbod op vlak van luidsprekers doorspit, zal merken dat de laatste jaren steeds meer fabrikanten muurspeakers aanbieden. Zeg maar: hifi-speakers die je vlak tegen de wand hangt, vaak naast de tv. Pakweg DALI heeft een lange traditie van dergelijke ‘on-walls’, maar bijvoorbeeld bij Monitor Audio of KEF zijn deze type speakers een recentere toevoeging.

Het is een interessante trend. Aan een kant blijven losstaande hifi-luidsprekers populair, maar tegelijkertijd zie je dat inbouwspeakers steeds vaker worden toegepast, ook bij ons. Modellen die aan de muur hangen, zitten tussen de twee uitersten van ‘los’ en ‘ingebouwd’. Ze bieden de akoestische voordelen van inbouw (onder andere qua reflectie) en zijn visueel minder aanwezig in de woonkamer. Maar het breekwerk dat bij custom install hoort, is bij een muurspeaker dan weer niet nodig. Al moet je wel een boormachine bovenhalen om een paar schroeven in de muur aan te brengen.

Deze trend richting muurspeakers is past helemaal in het kraampje van Lyngdorf. Het Deense merk is immers al jaren een voorstander van weergevers (en subs!) die vlak tegen de muur staan. Een opmerkelijk standpunt in de hifi-wereld, want de meeste hifi-speakers moeten minstens 30-40 cm van de wand verwijderd zijn. Bij heel grote jongens mik je zelfs op een grotere afstand. Dat maakt het moeilijk om grote vloerstaanders volgens de regels van de kunst te plaatsen in modale woonkamers. De Lyngdorf-aanpak om toch een speaker helemaal tegen de muur te plaatsen heeft alvast een voordeel: de ‘verloren ruimte’ achter de speaker verdwijnt, ook bij deze FR-2. Het is vooral op akoestisch vlak dat de Denen iets beogen, namelijk de nabije muur gebruiken als een ‘bonus’ om een beter laag te produceren.

Veel opties om te personaliseren

De FR-2 is veel breder dan het diep is, met een hoogte van net iets meer dan een meter. Maar het is vooral die diepte van amper 16 cm die heel apart is. Zet je hem in een grotere kamer vlak tegen de muur naast een muurgemonteerde tv, dan komt deze Lyngdorf nauwelijks de kamer in. De lichtjes afgeronde hoeken verzachten het uiterlijk nog verder. Maak je daarbij ook nog eens een slimme keuze qua kleur, dan is de visuele impact wel héél bescheiden. Eentje in het wit tegen een witte muur bijvoorbeeld, je zou het nauwelijks zien staan. Zeker als je dan ook nog eens voor een baffle (het gedeelte waarin de drivers gemonteerd zijn) in dezelfde kleur zou kiezen.

Dat kan bij Lyngdorf, waardoor de beschikbare drie kleuren in theorie leiden tot negen variaties. Je kunt immers de FR-2 krijgen in het wit, zwart of mochabruin, met een baffle in een van die drie kleuren. Je kunt dus opteren voor een speaker uit één kleur en door een andere bafflekleur te kiezen voor het nodige contrast zorgen. De afwerking is bovendien in een mattere satijnfinish, eigentijds en ook wel luxueus. FWD had de mocha-uitvoering met zwarte baffle op bezoek, een combinatie die wat mij betreft in een woonkamer met houten vloer in een lichte kleur en met witte muren heel elegant oogde.

Wil je nog meer personalisatie, dan zijn er bovendien luidsprekerdoeken beschikbaar die over de baffle passen. Er is niet al te veel beeldmateriaal van te vinden (en onze testspeakers kwamen zonder dergelijke roosters), maar beeldmateriaal suggereert dat de grijze covers er best knap uitzien. Lyngdorf is voor het gebruikte textiel lokaal gaan aankloppen bij Gabriel Fabrics, een bekende maker van stoffen voor designmeubels uit het Deense Aalborg.

2-weg met baspoort

De FR-2 is een 2-weg speaker met een soft dome-tweeter en twee 6,5-inch aluminium woofers. Zoals de meeste vloerstaanders is er een bass reflex-opening om diepere bassen mogelijk te maken. Aangezien de FR-2 tegen de muur thuishoort, kan de opening niet aan de achterkant. Het zit bij deze speaker aan de onderkant, uit het zicht. Dit betekent wel dat je de Lyngdorf altijd op z’n meegeleverde pootjes moet plaatsen – tenzij je de speaker met de optionele montagekit ophangt aan de muur, uiteraard. Het zijn wel handige pootjes, want makkelijk verstelbaar zodat de speaker stabiel kunt plaatsen. In een oudere woning met een houten vloer geen overbodigheid!

De luidsprekerkabels sluit je aan via terminals helemaal onderaan de rugzijde. Ze zitten in een nis, zodat je zeker de speaker vlak tegen de muur kunt parkeren. Je moet dus wel even op de knieën gaan zitten om de speakers aan te sluiten, maar daarna kun je weer makkelijk de kabel wegwerken achter een plint.

De specificaties die Lyngdorf opgeeft, schetsen een speaker die niet moeilijk aan te sturen is. Met een gevoeligheid van 92 dB hoef je niet per se een enorme krachtcentrale van een versterker te voorzien. Uiteraard zal Lyngdorf je graag in de richting van zijn eigen versterkers loodsen, zoals de TDAI-1120 of TDAI-3400. Een voordeel van deze heel configureerbare klasse D-apparaten is dat ze speakerprofielen bevatten om de versterker optimaal in te stellen voor Lyngdorf-luidsprekers, waaronder de FR-2. Maar je kunt uiteraard de Lyngdorf-speakers huwen met elektronica van een ander merk.

Verrassend aanwezig

Voor deze test kregen de FR-2’s een plaats in de woonkamer, links en rechts van een 65-inch OLED-tv op de muur. Aan de weerszijden hingen al muurspeakers van Focal, dus de Lyngdorfs belanden op ongeveer 50 cm van het scherm. Idealiter – en dan bedoelen we: zoals Peter Lyngdorf het wil – staan deze speakers helemaal tegen de muur. Dat is in dit huis iets lastiger, omdat er houten plinten zijn. Er rest dus nog een opening van een centimeter of twee, drie tussen speaker en de achterliggende muur. Dat lijkt nu ook niet een onoverkomelijk probleem. Als aansturing haal ik mijn Lyngdorf TDAI-3400 erbij, een veelzijdige alles-in-één die je met alle speakers kunt gebruiken maar dus specifiek voor de FR-2 (en andere Lyngdorf-speakers) een toegewijd profiel biedt. De kers op de taart bij Lyngdorf is natuurlijk RoomPerfect, Lyngdorfs eigen kamerkalibratie die met een heel zachte hand compenseert voor akoestische problemen die je in elke woonkamer ontmoet. Voor deze review luisterde ik eerst zonder RoomPerfect, maar nadat het werd ingemeten was de helderheid en omvang van het geluidsbeeld zoveel beter dat ik RoomPerfect maar al te graag ingeschakeld liet.

De EP ‘Blackend Cities’ is minder bekend dan de volledige albums van Melanie De Biasio, maar als je op zoek bent naar 24 minuten sfeervolle soundscapes die je laten opgaan in de muziek, dan is het een absolute aanrader. Het is letterlijk één track, een registratie van een live-sessie in de studio, die heel ingetogen van start gaat en waar de band van De Biasio verder op inhaakt. Het is meer een improvisatiesessie dan formele compositie, geïnspireerd op de vergane glorie van oude industriesteden (zoals Detroit en haar thuisstad Charleroi). Veel melancholische sfeer dus, met instrumenten die even opduiken en weer verdwijnen, maar in tegenstelling tot veel progrocksoundscapes niet repetitief. Qua omhulling pakten de FR-2’s het hier goed aan. De muziek die als een groot warm deken over de luisteraar wordt gedrapeerd, dat gevoel was er helemaal. De cello tijdens de intro of De Biasio die halverwege haar fluit bijhaalt, werden opgediend met karakter, ze zijn geen flauwe aanwezigheid. Het klonk altijd wel echt als een volwaardig instrument. In z’n geheel mag de weergave gerust heel omhullend genoemd worden, wat heel goed werkt met deze fascinerende, trage muziek. De aanpak van de FR-2 is heel vriendelijk voor slechter bronmateriaal, maar toch heb je bij betere opnames ook niet het gevoel dat veel verhuld wordt. De heel stil gefluisterde “Gold Junkies” bijvoorbeeld, een knipoog naar een nummer op een ander album, steeg echt uit de mix op. Het is detail dat pakweg in de auto of via de Sonos-speakers in de keuken nooit zou opvallen.

Ook de zachte indiepop van Clairo of Japanese Breakfast rolt heel aangenaam uit de FR-2’s. Hun warm karakter benadrukt het luisteren met een hoog gezelligheidsgehalte, waarbij opnames die niet per se audiofiel zijn heel oorvriendelijk worden aangeleverd. En daar is niets mee mis, want pakweg ‘Little Girl’ van Japanese Breakfast klinkt zo wel heel dromerig terwijl ‘Men in Bars’ de slidegitaar een vloeiend deel van de achtergrond biedt bij het duet tussen zangeres Michelle Zauner en een doorleefde stem van acteur Jeff Bridges (beter bekend als onder meer The Dude in ‘The Big Lebowski’). We missen hier dus niets, hoewel nauwgezet luisteren wel duidelijk maakt dat de FR-2’s een zeker laidback karakter bezitten en niet een heel sterk dieptegevoel. Maar echt wollig zijn de Lyngdorfs nu ook weer niet. Zo behield de drukke percussie die ‘Burning Grey’ van Jaimie Branch voortstuwt z’n snelheidsgevoel en ook haar trompet komt voldoende los van het geheel. Een nummer gezellig en waar nodig spannend overbrengen, dat lukt de Lyngdorfs wel.

Upgrade voor de tv-speakers

De geluidseigenschappen en hun plaatsing lijken de Lyngdorf-speakers bovendien heel geschikt om tv-geluid voor hun rekening te nemen. Aangezien onze TDAI-3400 uitgerust is met een HDMI-module is het kinderspel om de brug te slaan tussen televisie en stereosysteem – gewoon een HDMI-kabel aansluiten op de HDMI-eARC-poort van de LG. Helemaal symmetrisch

Het Shattered-filmpje van Dolby is eigenlijk bedoeld om Atmos-opstellingen te demonstreren. Bij een stereo-opstelling is het ook interessant om even af te spelen, kwestie van de omvang van de soundstage te ontdekken. In het demofilmpje vliegt een baseball door een ruit een kamer binnen, en die gebroken glasscherven die neerregenen op de grond produceren heel wat hoog en fijn detail. Wat de FR-2’s hier leveren is een heel egale soundstage. Ze stralen best ruim uit, waardoor de beweging van de bal naadloos van links naar rechts loopt. Het is een mooi resultaat, misschien niet met het meeste detail, maar wel heel effectief. Heel indrukwekkend is het bij enkele andere demo’s, zoals Amaze, waar zowel de regen natuurlijk klinkt als de donder heel machtig door de kamer rolt. Een subwoofer? Neen, die is niet bij – maar je zou het wel denken.

Met dit Lyngdorf-systeem is het fijn om ‘Ghost Dog: Way of the Samurai’ van Jim Jarmusch opnieuw te bekijken. Liefhebbers van lange camerashots van het Amerikaanse stadsleven en hiphop uit de jaren negentig, worden met deze film op hun wenken bediend. De speakers helpen daar helemaal bij. Dankzij de volle, iets donkere klank van de FR-2 krijgen zowel de muziek van RZA en de Wu-Tang Clan als de voice-overs van Forest Whitaker veel body. Het ‘pakt’ meteen, een goed teken. In elk geval een heel contrast met de tv-speakers van de LG en zelfs een high-end soundbar.

Voor ultradiepe bassen moet je er toch altijd een sub erbij sleuren, ook bij de FR2’s. Toch blijft het indrukwekkend hoe de brutale slagveldscène in ‘Hacksaw Ridge’ door deze slanke muurtorens wordt neergezet. Het is heel wat voller en basrijker dan bij een hifi-speaker van hetzelfde formaat. Artillerie klinkt echt heftig, explosies dreunen door de woonkamer – met een sub erbij vast nog machtiger, maar in een woonkamer van 25 m2 was er al aardig wat laag te bespeuren. Samen met het begin van ‘Saving Private Ryan’ is dit een van de heftigere oorlogsscènes in de cinemageschiedenis, en met dit systeem zitten we er middenin. Met een surroundopstelling is dat natuurlijk nog meer het geval, maar de FR-2’s en de TDAI-3400 bewijzen dat je met een stereosysteem ook heel ver kunt raken.

Conclusie

De Lyngdorf FR-2 is een speaker zoals geen andere. Het grote pluspunt is dat je deze elegante muurspeakers heel onopvallend in de kamer kunt plaatsen, terwijl ze wel een heel vol en indrukwekkend geluid produceren. Het is een slimme oplossing bij een tv of muzieksysteem met de discretie van inbouw en het geluid van hifi, die ook nog eens heel interieurvriendelijk is. Mag of kun je geen grote zuilen in de woonkamer parkeren, dan is de FR-2 een heel intrigerend alternatief.